30 stycznia, 2025

„Kompas konkurencyjności dla UE”. Wytyczne dotyczące podniesienia konkurencyjności Unii oraz Państw Członkowskich

W styczniu 2025 r. Komisja Europejska opublikowała dokument pn. „Unijny kompas na rzecz odzyskania konkurencyjności i zapewnienia
trwałego dobrobytu” przestawiający priorytety gospodarcze na najbliższe pięć lat. Kompas jest programem prac ukierunkowanych na trzy działania: eliminowanie luki innowacyjnej, dekarbonizacja i podnoszenie konkurencyjności oraz zwiększanie bezpieczeństwa.

 

Dokument „Kompas konkurencyjności dla UE” zawiera wytyczne dotyczące podniesienia konkurencyjności Unii Europejskiej oraz Państw Członkowskich. Strategia powstała w odpowiedzi na  globalne wyzwania, przed którymi aktualnie mierzy się UE. Główne założenia opisane w Kompasie Kompas odnoszą się do obronności i bezpieczeństwa, trwałego dobrobytu, demokracji i sprawiedliwości społecznej.

Kompas konkurencyjności skupia się na trzech obszarach:

  1. Eliminowanie luki innowacyjnej
  2. Dekarbonizacja gospodarki
  3. Bezpieczeństwo i niezależność strategiczna

 

Eliminowanie luki innowacyjnej to m.in. inicjatywy pod hasłem „Gigafabryki sztucznej inteligencji” i „Zastosowanie sztucznej inteligencji”. Obie mają na celu pobudzenie rozwoju i zastosowania na skale przemysłową sztucznej inteligencji w kluczowych sektorach. W ramach tego obszaru Komisja skupia się także na obszarach  materiałów zaawansowanych, technologii kwantowych, biotechnologii, robotyki i technologii kosmicznych. Flagowym projektem jest także unijna strategia na rzecz przedsiębiorstw typu start-up i przedsiębiorstw scale-up, która identyfikuje przeszkody uniemożliwiające powstanie i rozwój nowych przedsiębiorstw. Natomiast wniosek 28. systemu prawnego uprości obowiązujące przepisy, w tym odpowiednie aspekty prawa spółek, niewypłacalności, prawa pracy i prawa podatkowego, oraz zmniejszy koszty upadłości.

 

Cele na rzecz dekarbonizacji i konkurencyjności to m.in. obszary interwencji w celu ułatwienia dostępu do czystej, przystępnej cenowo energii. W Pakcie dla czystego przemysłu zostanie przedstawione  podejście do dekarbonizacji, mające na celu zapewnienie, by UE była atrakcyjnym miejscem dla produkcji, w tym dla sektorów energochłonnych, oraz promujące czyste technologie i nowe modele biznesowe o obiegu zamkniętym. W obszar dekarbonizacji i konkurencyjności  wpisuje się także Plan działania na rzecz przystępnych cen energii, który ma prowadzić do obniżenia cen i kosztów energii.  Natomiast Akt w sprawie przyspieszenia dekarbonizacji przemysłu rozszerzy na sektory w okresie transformacji przyspieszoną procedurę wydawanie pozwoleń. W Kompasie przewidziano także plany działania przemysłu stalowego, metalowego i chemicznego.

 

Zmniejszenie nadmiernych zależności i zwiększenie bezpieczeństwa będzie zależała od skutecznych partnerstw. Aby utrzymać dywersyfikację i wzmocnić europejskie łańcuchy dostaw, Kompas odnosi się do nowej gamy czystych partnerstw handlowo-inwestycyjnych, które mają pomóc w zabezpieczeniu dostaw surowców, czystej energii, zrównoważonych paliw transportowych i czystych technologii z całego świata. W ramach rynku wewnętrznego zostanie dokonany przegląd przepisów dotyczących zamówień publicznych umożliwiający wprowadzenie preferencji europejskiej w zakresie zamówień publicznych w sektorach i technologiach krytycznych.

 

Szczegóły Kompasu konkurencyjności dostępne na stronie https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/ip_25_339