Platforma STEP (ang. Strategic Technologies for Europe Platform) to inicjatywa Unii Europejskiej ustanowiona na mocy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/795 z dnia 29 lutego 2024 r. STEP ma na celu wzmocnienie pozycji Europy na arenie międzynarodowej, zwiększenie jej konkurencyjności i odporności na wyzwania globalne, takie jak kryzysy klimatyczne czy geopolityczne. Dzięki ścisłej współpracy państw członkowskich oraz harmonijnemu łączeniu zasobów unijnych i krajowych, Komisja Europejska dąży do przyspieszenia transformacji technologicznej, w strategicznych obszarach dla bezpieczeństwa i konkurencyjności Europy.

Inicjatywa ma także na celu zmniejszenie zależności od importu z rynków zewnętrznych UE (gł. USA i Chin) oraz chronić i wzmacniać łańcuchy wartości w obszarach technologicznych uznanych za strategiczne dla UE:  technologie cyfrowe i innowacje deep-tech,  czyste i zasobooszczędne technologie oraz biotechnologie.

 


 

 

OBSZARY TECHNOLOGICZNE STEP

 

Komisja Europejska wskazała katalog technologii, który jest orientacyjny i niewyczerpujący i może podlegać modyfikacjom przez Komisję Europejską. Technologie te obejmują m.in. cele określone w programie polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie” do 2030 r., technologie Aktu o przemyśle neutralnym emisyjnie (NZIA), Aktu w sprawie surowców krytycznych (CRMA) oraz listę leków krytycznych UE.

  • Technologie cyfrowe – zaawansowane technologie półprzewodnikowe; technologie sztucznej inteligencji; technologie kwantowe; zaawansowaną łączność, nawigację i technologie cyfrowe; zaawansowane technologie czujników; robotykę i systemy autonomiczne; głębokie innowacje technologiczne
  •  Czyste i zasobooszczędne technologie –  technologie słoneczne; technologie odnawialnej energii wiatrowej na lądzie i morskiej; technologii akumulatorów i magazynowania energii; pompy ciepła i technologie geotermalne; technologie wodorowe; zrównoważone technologie biogazu i biometanu; technologie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla; technologie sieci elektroenergetycznych; technologie rozszczepienia jądrowego, zrównoważone technologie paliw alternatywnych; technologie hydroenergetyczne; inne technologie odnawialne; technologie efektywności energetycznej związane z systemem energetycznym; technologie paliw odnawialnych o pochodzeniu niebiologicznym; rozwiązania biotechnologiczne w zakresie klimatu i energii; transformacyjne technologie przemysłowe na rzecz dekarbonizacji; technologie transportu i wykorzystania CO2; technologie napędu wiatrowego i elektrycznego; inne technologie jądrowe; zaawansowane materiały, technologie produkcji i recyklingu, technologie kluczowe dla zrównoważonego rozwoju, takie jak oczyszczanie i odsalanie wody oraz technologie gospodarki o obiegu zamkniętym
  •  Biotechnologie i lista leków krytycznych: – DNA/RNA; białka i inne cząsteczki; hodowla i inżynieria komórek i tkanek; techniki biotechnologii procesowej; wektory genów i RNA; bioinformatyka; i nanobiotechnologia.

 

ZAKRES PROJEKTÓW FINANSOWANYCH W RAMACH STEP

1. Projekty B+R – czynności mające na celu osiągnięcie przełomów technologicznych, doskonalenie technologii pod kątem potrzeb rynku, w tym zwiększanie ich efektywności, niezawodności i opracowywanie norm

2. Projekty inwestycyjne – tworzenie linii produkcyjnych, zakładów pierwszych w swoim rodzaju, rozbudowa lub zmiana przeznaczenia istniejących zakładów, zwiększanie skali procesów w celu zaspokojenia popytu lub wdrażanie mechanizmów kontroli jakości, aby zapewnić wytwarzanie produktów o jednakowo wysokiej jakości.

Platforma STEP wspiera projekty spełniające jedno z dwóch kryteriów:

a) wnoszenie  na rynek wewnętrzny innowacyjnego, najnowocześniejszego i przełomowego elementu o znaczącym potencjale gospodarczym i/lub

b) kluczowe znaczenie dla zmniejszania zależności strategicznych UE, poprzez budowanie jej suwerenności.

 


 

KORZYŚCI DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

  1. możliwość uzyskania wsparcia finansowego z więcej niż jednego programu UE (skumulowane finansowanie),
  2. pierwszeństwo w zakresie ubiegania się o dofinansowanie z programów UE dystrybuowanych na poziomie krajowym (projekty z pieczęcią suwerenności),
  3. możliwość sfinansowania nie tylko prac badawczo-rozwojowych, ale także inwestycji produkcyjnych nie tylko w MŚP, ale także w dużych przedsiębiorstwach,
  4. zwiększenie intensywności pomocy publicznej zgodnie z mapą pomocy regionalnej na lata 2021-2027 (w zależności od regionu o 5 lub 10 %).

 


 

FINANSOWANIE PROJEKTÓW STEP

Inicjatywa STEP nie stanowi nowego funduszu i nie wiąże się z przeznaczeniem dodatkowych środków finansowych na rozwój technologii strategicznych. Finansowanie projektów obejmuje 11 programów:

a) zarządzanych centralnie przez Komisję Europejską:

  • Cyfrowa Europa,
  • InvestEU,
  • Europejski Fundusz Obronny,
  • EU4Health,
  • Horyzont Europa,
  • Fundusz Innowacyjny,

b) zarządzanych krajowo:

  • Fundusz Spójności,
  • Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR), w tym m.in. Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG),
  • Europejski Fundusz Społeczny+ (EFS+),
  • Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.
  • Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.

W ramach projektów zarządzanych krajowo planowane jest wprowadzenie preferencji dla projektów STEP w ramach obecnie dostępnych programów np. z pieczęcią suwerenności, a także wyodrębnienie alokacji dedykowanej wyłącznie na projekty SEAL.

 


 

PIECZĘĆ SUWERENNOŚCI – STEP SEAL

 

Rozporządzenie STEP wprowadza także tzw. „pieczęć suwerenności” (STEP Seal), czyli znak jakości projektu przyznawany w konkursach zarządzanych centralnie przez Komisję Europejską.  Otrzymanie pieczęci potwierdza wysoką jakość projektu i jego kluczowe znaczenie dla UE w kontekście realizacji celów STEP.

Celem przyznawania pieczęci jest ułatwienie projektom dostępu do finansowania w ramach programów zarządzanych na poziomie krajowym, w tym jego łączenie z dofinansowaniem ze środków dystrybuowanych na poziomie unijnym.

Bezpośrednie korzyści dla przedsiębiorców z pieczęcią suwerenności:

  • priorytetowe traktowanie w naborach krajowych programów UE,
  • projekty strategiczne określone rozporządzeniem o przemyśle neutralnym emisyjnie (Net Zero Industry Act): uzyskanie szybszego pozwolenia inwestycyjnego na budowę instalacji.

 

Polskie projekty z Pieczęcią Suwerenności:

I. Projekty z sektora Cleantech w ramach Funduszu Innowacyjności


 

1. Ambassador: Closed-Loop Installation For Sustainable Production Of Biomethane, Bioco2 And Biofertilizers A New Standard For Zero Waste Economy (7 958 245,00€)

Projekt realizowany przez  BZK Energy Sp. z o.o.

Projekt zakłada budowę pierwszej w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej instalacji do produkcji biometanu z technologią wychwytu i wykorzystania CO₂. Koordynatorem jest firma

2. Sustainable Manufacturing Facility For XXL Offshore Wind Towers (17 303 000,00€)

Projekt realizowany przez Windar Polska Sp. z o.o.

Projekt obejmuje budowę nowoczesnego zakładu produkcyjnego komponentów do wielkogabarytowych wież wiatrowych typu offshore.

II. Projekty z sektora digital/deep tech w ramach programu Digital Skills


 

1. Advanced Data And AI For Energy To Accelerate the Green Deal (281 035,50€)

Uczestnikiem projektu jest firma Astrokyon Sp. z o.o.

Celem projektu jest zaprojektowanie i wdrożenie programu magisterskiego łączącego wiedzę z zakresu energii, danych i sztucznej inteligencji oraz kompetencji w innowacjach i przedsiębiorczości.

2. Digital Deep Tech Driven Circular Economy (281 035,50€)

Uczestnikiem projektu jest Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych.

Celem projektu jest stworzenie nowej generacji ekosystemu edukacyjnego i certyfikacyjnego dla rozwoju interdyscyplinarnych ekspertów promujących gospodarkę cyfrową i obieg zamknięty.

3. Elaboration And Implementation Of Advanced Master Programmes For Virtual Worlds And Immersive Technologies In Europe (124 548,00€)

Uczestnikiem projektu jest Instytut Doradztwa Sp. z o.o.

Projekt zakłada rozwój kompetencji cyfrowych poprzez program magisterski i moduł kształcenia ustawicznego skoncentrowany na wirtualnych światach, metaverse i technologiach immersyjnych.

4. Greenshift EU MSc In AI & HPC For Green Digital Innovation In Transport (230 130,25€)

Uczestnikiem projektu jest Transition Technologies PSC S.A.

Projekt ma na celu stworzenie programu magisterskiego w zakresie sztucznej inteligencji i obliczeń wysokiej wydajności.

5. Increasing Digital Skills For Implementing Excellence Cybersecurity Education Programmes In The Blue Economy Era

Uczestnikiem projektu jest Sigoria Security Solutions (59 920,00€) oraz Uniwersytet Morski w Gdyni (223 576,50€).

Projekt koncentruje się na opracowaniu interdyscyplinarnych programów magisterskich z zakresu cyberbezpieczeństwa morskiego, odpowiada na luki w umiejętnościach cyfrowych i cyberbezpieczeństwa w sektorze morskim, energetyce odnawialnej i gospodarce odpadami.

6. Photonics Education Network For Next-Gen Innovation And Digital Skills Excellence For Industry And Society (182 127,38 €)

Uczestnikiem projektu jest Politechnika Warszawska.

Celem projektu jest stworzenie zintegrowanej europejskiej sieci edukacji i szkoleń w zakresie fotoniki, odpowiadającej na potrzeby rynku pracy i wspierającej innowacje w tym obszarze.

Więcej informacji znajduje się na stronie Komisji Europejskiej:

https://strategic-technologies.europa.eu/investors_en

 


 

PUNKT KONTAKTOWY STEP W POLSCE

 

Punktem kontaktowym w zakresie inicjatywy STEP jest Departament Innowacji i Polityki technologicznej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, którego rolą jest m.in.

  • bezpośredni kontakt z Komisją Europejską w zakresie dostosowywania działań w zakresie STEP na poziomie krajowym oraz monitorowanie realizacji celów STEP w Polsce,
  • udzielanie informacji nt. inicjatywy STEP zainteresowanym podmiotom,
  • udzielanie informacji przedsiębiorstwom z pieczęcią suwerenności nt. możliwości uzyskania dalszego finansowania w ramach programów krajowych,
  • współpraca z instytucjami zarządzającymi i pośredniczącymi na szczeblu krajowym i regionalnym, odpowiedzialnymi za poszczególne programy finansowania.

Zainteresowanych szczegółowymi informacjami nt. inicjatywy STEP zapraszamy do kontaktu mailowego pod adresem:  step@mrit.gov.pl

 


Więcej informacji o Platformie STEPhttps://strategic-technologies.europa.eu/index_en

Link do rozporządzenia STEP: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:L_202400795

Link do Komunikatu KE: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:C_202403209